Ψήφισμα των Τμημάτων Τεχνών για τα μη κρατικά πανεπιστήμια - Ομόφωνη αποδοχή από το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας - Υποστήριξη από την ΠΟΣΔΕΠ

Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου στην 8η Συνεδρίαση ακαδ. έτους 2023-2024 που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 13 Φεβρουαρίου 2024 στις 12:00 αποδέχθηκε ομόφωνα και ανεπιφύλακτα το ψήφισμα των τμημάτων Τεχνών των ελληνικών πανεπιστημίων σχετικά με το νομοσχέδιο για τα μη-κρατικά πανεπιστήμια. Το ψήφισμα είναι προϊόν ευρύτατης συναίνεσης, διατμηματικής και διαπανεπιστημιακής και απεστάλει την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2024 στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, στο Υπουργείο Πολιττισμού, στους συνδικαλιστικούς φορείς της πανεπιστημιακής κοινότητας και σε ηλεκτρονικά και παραδοσιακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Επισυνάπτεται η ομόφωνη απόφαση από την ΕΓ της ΠΟΣΔΕΠ στη συνεδρίαση της 22-2-2024 με την οποία υιοθέτησε τα αιτήματα που προβάλλουν με το ψήφισμά τους τα Τμήματα Τεχνών στο δημόσιο πανεπιστήμιο.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Τα Τμήματα Τεχνών στο δημόσιο πανεπιστήμιο εκφράζουμε δημόσια την αντίθεσή μας στο νομοσχέδιο «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων».  Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις έγκριτων συναταγματολόγων, αλλά και πολλών αποφάσεων και ψηφισμάτων άλλων τμημάτων των ΑΕΙ, το νέο νομοσχέδιο εγείρει σοβαρό προβληματισμό ως προς την συμβατότητά του με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 16 του Συντάγματος.  Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται, με πλήρη αυτοδιοίκηση, από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και από καθηγητές/τριες  που είναι δημόσιοι λειτουργοί.  Ενώνουμε τις φωνές μας με την ΠΟΣΔΕΠ την ΠΟΣΕΕΔΙΠ, την ΟΣΥΕΕΠ και το πλήθος άλλων συναδέλφων και πανεπιστημιακών φορέων που έχουν εκφραστεί κατά του νομοσχεδίου, καθώς και της προσβολής του αυτοδιοίκητου αλλά και της ακαδημαϊκής ελευθερίας που έχει προκαλέσει η κατάθεσή του.  Προ πάντων ενώνουμε τις φωνές μας με τους φοιτητές και φοιτήτριες που πρωτοστατούν στον αγώνα για την προάσπιση της δημόσιας και δωρεάν παιδείας ως κοινωνικό αγαθό.

Ζητούμε την απόσυρση του νομοσχεδίου και διεκδικούμε από το κράτος την έμπρακτη στήριξη των Τμημάτων Τεχνών στο δημόσιο πανεπιστήμιο.

Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που προβάλλει τον πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομιά ως εθνικά κεφάλαια –χωρίς, δυστυχώς, πάντα να τα στηρίζει έμπρακτα- τα Τμήματα Τεχνών θεμελιώνουν την κοινωνική συνοχή και ευημερία της πολιτείας. Μάλιστα έχουν δημιουργήσει μια ισχυρότατη παράδοση καλλιτεχνικής πράξης και θεωρίας που συμβαδίζει σχεδόν με την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Από το 1837 που ιδρύθηκε (σε πρόδρομη μορφή)  η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, η παράδοση αυτή έχει αναπτυχθεί πολύπλευρα και διευρύνεται τον 21ο αιώνα με την ίδρυση νεότερων τμημάτων που συγκεράζουν την τέχνη με καινοτόμα πεδία της σύγχρονης επιστήμης και με τις νέες τεχνολογίες. 

Συνολικά στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο θεραπεύονται οι εξής τέχνες: εικαστικά, μουσική,  θέατρο, παραστατικές τέχνες (θέατρο, χορός, επιτέλεση), οπτικοακουστικές τέχνες, κινηματογράφος και ψηφιακές τέχνες.  Θεραπεύονται επίσης οι εφαρμοσμένες τέχνες της γραφιστικής και οπτικής επικοινωνίας, της εσωτερικής αρχιτεκτονικής, της συντήρησης αρχαιοτήτων και έργων τέχνης και της φωτογραφίας και οπτικοακουστικών τεχνών.

Ως Τμήματα Τεχνών στο πανεπιστήμιο δεν καλλιεργούμε μόνο την καλλιτεχνική πρακτική αλλά και την έρευνα, η οποία χαράζει νέες κατευθύνσεις για την καλλιτεχνική δημιουργία, απηχώντας διεθνείς ακαδημαϊκές και καλλιτεχνικές τάσεις. Το δημόσιο πανεπιστήμιο ως φορέας διαπανεπιστημιακής έρευνας παρέχει προνομιακές δυνατότητες στα Τμήματα Τεχνών να συμμετέχουν στο σύγχρονο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού,  όπου κυριαρχεί  ο  καλλιτεχνικός πλουραλισμός  και αναπτύσσονται νέες, υβριδικές μορφές τέχνης.

Η υψηλή ποιότητα της καλλιτεχνικής παιδείας στο πανεπιστήμιο διασφαλίζεται με την αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών μας από ανεξάρτητη εθνική αρχή (ΕΘΑΑΕ).  Tονίζουμε ότι το πανεπιστήμιο είναι το μόνο τμήμα του δημόσιου τομέα υπό συνεχή και πλήρη αξιολόγηση, διασφαλίζοντας ότι η παιδεία που παρέχεται ανταποκρίνεται σε διεθνείς προδιαγραφές.

Τα κοινωνικά αγαθά που προσφέρουν τα Τμήματα Τεχνών στο δημόσιο Πανεπιστήμιο εξασφαλίζονται και αναπτύσσονται, όπως ορίζει το Σύνταγμα, με την αποκλειστική μέριμνα της πολιτείας πέρα από χρησιμοθηρικές παραμέτρους, καθώς και εξαρτήσεις από χορηγούς και δίδακτρα που εισάγουν διακρίσεις και μοιραία θα έχουν επίσης επίπτωση στην δυνατότητα του Πανεπιστημίου να παράγει νέα γνώση, καινοτόμο έρευνα και καλλιτεχνική δημιουργία.

Ως πανεπιστημιακοί λειτουργοί, υπεύθυνοι πολίτες/ιδες και φορολογούμενοι/ες

Διεκδικούμε:

1. Την απόσυρση του νέου νομοσχεδίου επειδή αλλοιώνει τον θεμελιώδη χαρακτήρα της εκπαίδευσης ως λειτούργημα και την ιδιότητα των Πανεπιστημιακών δασκάλων ως δημόσιων λειτουργών.  

2. Την έμπρακτη υποστήριξη της πολιτείας στα Τμήματα Τεχνών με ενίσχυση της πενιχρής χρηματοδότησης του δημοσίου πανεπιστημίου σε επίπεδο ανάλογο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.  Ζητούμε χρηματοδότηση για την υποστήριξη της έρευνας, την πρόσληψη διδακτικού και διοικητικού προσωπικού, την συντήρηση και αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και τη βελτίωση της φοιτητικής μέριμνας.   

3. Κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων μας σε όλους τους δημόσιους φορείς που σχετίζονται με την εκπαίδευση, την τέχνη και τον πολιτισμό.  Επισημαίνουμε την ανάγκη της ιδιαίτερης μέριμνας για τα νέα καλλιτεχνικά αντικείμενα που αξιοποιούν την ψηφιακή τεχνογνωσία.

4.Εκφράζουμε την ανησυχία μας για την σχεδιαζόμενη ίδρυση ενός νέου δημοσίου Πανεπιστημίου Παραστατικών Τεχνών, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με εκπροσώπους των υφιστάμενων Τμημάτων Τεχνών του Πανεπιστημίου, που έχουν τη σχετική και απαραίτητη εμπειρία, ερευνητικό υπόβαθρο και τεχνογνωσία.

Τέλος, ζητούμε συνάντηση με τον Υπουργό Παιδείας και τον Γενικό Γραμματέα Ανώτατης Εκπαίδευσης για την επίλυση των ζητημάτων που θέτουμε στο παρόν ψήφισμα.  

Η τέχνη προπορεύεται πάντα στις κοινωνικές εξελίξεις και μας επιτρέπει να οραματιζόμαστε το μέλλον.  Με τη συνδρομή της πολιτείας ευελπιστούμε ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο θα συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση μιας παγκόσμιας Αγοράς ελεύθερης διακίνησης ιδεών, καλλιτεχνικής έκφρασης και δημοκρατικών αξιών.

Το παρόν ψήφισμα είναι προϊόν ευρύτατης συναίνεσης, διατμηματικής και διαπανεπιστημιακής.  Έχει εγκριθεί έως τώρα, με αποφάσεις συνελεύσεων, σχεδόν από όλα τα Τμήματα Τεχνών, στα εξής Πανεπιστήμια της χώρας: την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.

Tα τμήματα που υποστηρίζουν το ψήφισμα (ανά έτος ίδρυσης και λειτουργίας) έχουν ως εξής:

1. Τμήμα Εικαστικών Τεχνών, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Αθήνα, 1837)
2. Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΑΠΘ (Θεσσαλονίκη, 1984, έναρξη λειτουργίας, 1985)
3. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, ΕΚΠΑ (Αθήνα, 1990)
4. Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ (Αθήνα, 1991)
5. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών (Πάτρα, 1989, έναρξη λειτουργίας 1992)
6. Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ (Θεσσαλονίκη, 1992)
7. Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ιόνιο Πανεπιστήμιο (1992)
8. Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (1998)
9. Τμήμα Eικαστικών Tεχνών και Επιστημών της Τέχνης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Ιωάννινα, 2000)
10. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (2003)
11. Τμήμα Κινηματογράφου, ΑΠΘ (Θεσσαλονίκη, 2004)
12. Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο (Κέρκυρα 2004)
13. Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (Φλώρινα, 2006)
14. Τμήμα Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας, ΠΑΔΑ (Αθήνα, 2018, πρώην παλαιότερων ΤΕΙ)
15. Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Ιωάννινα, 2018)
16. Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου, ΕΚΠΑ (Ψαχνά, 2019)
17. Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Ναύπλιο, 2019)