Ανακοίνωση του Ιονίου Πανεπιστημίου σχετικά με καταχρηστικούς χαρακτηρισμούς για την Ιόνιο Ακαδημία

Με αφορμή διαφημιστικά, στην ουσία τους, δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών που όχι μόνον αναφέρουν ότι η Ιόνιος Ακαδημία αποτέλεσε το πρώτο ιδιωτικό (!) Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα αλλά και προβάλλουν την χαρακτηριστική εικόνα του κτιρίου του σε εκστρατεία προώθησης της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης και για την αποκατάσταση της αλήθειας με την πρέπουσα ιστορική τεκμηρίωση επισημαίνουμε τα εξής:

Η Ιόνιος Ακαδημία υπήρξε το πρώτο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα στον ελλαδικό χώρο, καθώς ιδρύθηκε στην Κέρκυρα το 1824 και λειτούργησε για 40 χρόνια ως την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Το Ηνωμένο Κράτος των Ιονίων Νήσων, το οποίο είχε συσταθεί με τη Συνθήκη των Παρισίων στις 5 Νοεμβρίου 1815 τελούσε ουσιαστικά υπό Βρετανική κυριαρχία.

Η ίδρυση του πρώτου ελληνικού Πανεπιστημίου υπήρξε έμπνευση του Frederick North, μετέπειτα κόμη του Guilford, ο οποίος ήταν ένθερμος φιλέλληνας και  οραματίστηκε τη δημιουργία ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος στα Ιόνια Νησιά, με το οποίο οι κλασσικές σπουδές θα επέστρεφαν και θα θεραπεύονταν στην κοιτίδα τους. Οι προσπάθειες του Guilford υπήρξαν μακροχρόνιες και πολύπλευρες προκειμένου αρχικά να γίνει δεκτή από τη βρετανική κυβέρνηση η ίδρυση του Πανεπιστημίου στο Ιόνιο Κράτος, αλλά και να κληθούν οι κατάλληλοι Έλληνες λόγιοι που θα δίδασκαν σε αυτό. Έτσι, στις 24 Μαΐου 1824 η Ιόνιος Γερουσία ως θεσμός του Ιονίου Κράτους ψήφισε τον καταστατικό νόμο της Ιονίου Ακαδημίας. Με αυτόν ορίστηκαν μεταξύ άλλων οι Σχολές του πανεπιστημίου (Θεολογική, Νομική, Ιατρική, Φιλοσοφική), οι αρχές και οι αξιωματούχοι του ιδρύματος κ.α. Στις 29 Μαΐου 1824 πραγματοποιήθηκε σε πανηγυρικό κλίμα και με κάθε επισημότητα η τελετή έναρξης της λειτουργίας του πανεπιστημίου, που ονομάστηκε Ιόνιος Ακαδημία.

Στα 40 χρόνια λειτουργίας της Ιονίου Ακαδημίας δίδαξαν σε αυτήν πολλές διακεκριμένες προσωπικότητες των γραμμάτων και των επιστημών όπως : Ο Κωνσταντίνος Ασώπιος, ο Χριστόφορος Φιλητάς, ο Ιωάννης Καραντηνός, ο Νικόλαος Πίκκολος, ο εθνικός ποιητής Ανδρέας Κάλβος, ο Νεόφυτος Βάμβας, ο Κωνσταντίνος Τυπάλδος, που έγινε μητροπολίτης Σταυρουπόλεως και αργότερα αναδιοργάνωσε την θεολογική Σχολή της Χάλκης, ο Αθανάσιος Πολίτης, μετέπειτα μητροπολίτης Κερκύρας, ο φιλόσοφος, πολιτικός και διπλωμάτης Πέτρος Βράιλας-Αρμένης, οι καθηγητές της Ιατρικής Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος και Χαράλαμπος Τυπάλδος Πρετεντέρης, και πολλοί άλλοι.

Η Ιόνιος Ακαδημία, παρά τις όποιες δυσχέρειες παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια των σαράντα ετών λειτουργίας της, ως το πρώτο πανεπιστήμιο στον ελλαδικό χώρο παρείχε υψηλού επιπέδου ανώτατες σπουδές διότι υπήρξε ένα Πανεπιστήμιο που είχε σχεδιαστεί με πολύ υψηλές προδιαγραφές. O χαρακτήρας του ήταν εξ αρχής εθνικός - επρόκειτο ουσιαστικά για ένα ελληνικό Πανεπιστήμιο που είχε ιδρυθεί στο Ιόνιο Κράτος.

Η οικονομική βιωσιμότητα της Ιονίου Ακαδημίας είχε εξασφαλισθεί με τη γενναία χρηματοδότηση του ευεργέτη ιδρυτή του (του κόμη Guilford) και άλλων πλουσίων Κερκυραίων. Ο δημόσιος χαρακτήρας του ιδρύματος αναγνωριζόταν πλήρως από την επικέντρωση της λειτουργίας του στον ακαδημαϊκό και ελληνοκεντρικό άξονα των παρεχομένων σπουδών. Σε κάθε περίπτωση, η αναγωγή ιδιοτήτων του σήμερα (ιδιωτικός έναντι δημοσίου) σε θεσμούς πολύ παλαιότερους μπορεί να προσδιοριστεί μόνον ως ανιστορική και εν τέλει καταχρηστική.

Το σημερινό Ιόνιο Πανεπιστήμιο από την ίδρυσή του σέβεται και τιμά την πνευματική κληρονομιά της Ιονίου Ακαδημίας και θεωρεί ακράδαντα ότι η παρουσία του αποτελεί συνέχεια της εμβληματικής λειτουργίας του πρώτου ελληνικού Πανεπιστημίου. Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Ιονίου Πανεπιστημίου αντιτίθεται στην χρήση του αναληθούς και ανιστόρητου χαρακτηρισμού που εξυπηρετεί τους διαφημιστικούς σκοπούς του χρήστη αναφορικά με το ότι η Ιόνιος Ακαδημία υπήρξε το πρώτο ελληνικό "ιδιωτικό Πανεπιστήμιο", και ζητά την άμεση παύση παρόμοιων χαρακτηρισμών.

Οι αναγωγές αυτού του τύπου πέρα από τις προφανείς διαφημιστικές συνέπειες δημιουργούν μία εσφαλμένη εικόνα για την Ιόνιο Ακαδημία της οποίας το κύρος και την ιστορική αξία θεωρούμε υποχρέωσή μας να διαφυλάξουμε.

Εκ της Πρυτανείας του Ιονίου Πανεπιστημίου