Απολογισμός Ημερίδας ‘Η ποίηση στη ζωή μας΄

Την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2019 με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης διεξήχθη με τη συνδιοργάνωση της Βιβλιοθήκης του Ιονίου Πανεπιστημίου και της Ερευνητικής Ομάδας του Ιονίου Πανεπιστημίου ‘Πληροφορία: Ιστορία, Ρύθμιση, Πολιτισμός’ Ημερίδα με τίτλο Ή Ποίηση στη Ζωή μας’, με προσκεκλημένο ομιλητή τον ποιητή, κριτικό και Καθηγητή της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Νάσο Βαγενά (βλ. https://events.ihrc.gr/poetry2019/program/).

Επιστημονική Υπεύθυνη της Ημερίδας ήταν η Μαρία Κανελλοπούλου-Μπότη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, ΤΑΒΜ και Συντονιστής ο Δρ Αρχειονομίας και διδάσκων στο ΤΑΒΜ Χρήστος Ζαμπακόλας.

Ο Νάσος Βαγενάς είναι Καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Ρώμης, Essex και Cambridge, όπου εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα την ποίηση και την ποιητική του Γιώργου Σεφέρη. Έχει δημοσιεύσει δώδεκα ποιητικές συλλογές, ένα βιβλίο πεζογραφίας και δέκα βιβλία με δοκίμια και μελέτες πάνω σε θέματα λογοτεχνίας. Το 2005 βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (για την ποιητική συλλογή του Στέφανος), το 1980 με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Μελέτης (για το βιβλίο του Ο ποιητής και ο χορευτής: Μια εξέταση της ποιητικής και της ποίησης του Σεφέρη), το 1995 με το ίδιο βραβείο (για το βιβλίο του Η ειρωνική γλώσσα: Κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία) και το 2015 με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει επίσης λάβει τα Διεθνή Βραβεία Ποίησης Attiglio Bertolucci (Iταλία 2006) και Branko Radicevic (Σερβία 2007) για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Ποιητικά βιβλία του δημοσιεύθηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. 

Ο συντονιστής Δρ Χρήστος Ζαμπακόλας έκανε μια μικρή εισαγωγή στην ποίηση και παρουσίασε το βιογραφικό του ομιλητή, δίνοντάς του μετά τον λόγο. Περιεχόμενο της ομιλίας του Νάσου Βαγενά ήταν η έννοια της ποίησης και η κοινωνική λειτουργία της. Ο σκοπός της λογοτεχνίας και της τέχνης γενικά, είπε ο ομιλητής, είναι να μας προσφέρει, με την είσοδό μας στον κόσμο του καλλιτεχνικού λόγου, που είναι ένας κόσμος αρμονικός, την αίσθηση μιας υπέρτατης ισορροπίας και αρμονίας, μια κάθαρσης ψυχικής φύσεως, την οποία ο άνθρωπος διακαώς αποζητά, κινούμενος από μια έμφυτη επιθυμία υπέρβασης της ανθρώπινης κατάστασης. Την αίσθηση αυτή την παρέχει το λογοτεχνικό έργο χάρη στην οργανική μορφή του. Η οποία αποτυπώνοντας αρμονικά στο πεδίο της γλώσσας τα στοιχεία που συνθέτουν την τραγικότητα της ανθρώπινης κατάστασης-συναιρώντας τα με τη δημιουργία της ψευδαίσθησης μιας φυσικής σχέσης ανάμεσα στα σημαίνοντα και τα σημαινόμενα (στη μορφή και το περιεχόμενο) του έργου-και παρέχοντάς μας, κατά την είσοδό μας στον αρμονικό κόσμο του λογοτεχνήματος, το αίσθημα υπέρβασης της ωμής πραγματικότητας, το οποίο τον διέπει, μας βοηθάει να καταλάβουμε καλύτερα το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης και να συμφιλιωθούμε με την τραγικότητά της.

Μετά την ομιλία, διαβάστηκαν από συνεργάτες, υποψήφιους διδάκτορες και φοιτητές του μεταπτυχιακού και του προπτυχιακού προγράμματος του ΤΑΒΜ τα εξής ποιήματα:

Ανδρέας Κάλβος, Εις αγαρηνούς (Aνδρέας Καλογεράς)
Διονύσιος Σολωμός, Το δέντρο (Γεωργία Μπουλούμπαση)
Κωστής Παλαμάς, Σατιρικά Γυμνάσματα, 8 (Λυκούργος Σκιαδόπουλος)
Κ. Π. Καβάφης, Ας φρόντιζαν (Μανόλης Δρακάκης)
Άγγελος Σικελιανός, Παν (Άντζελα Γεωργοτά)
Κώστας Βάρναλης, Ορέστης (Γιάννα Σιαμέτη)
Γιώργος Σεφέρης, Η τελευταία μέρα (Βάσια Όμπαλη)
Νίκος Εγγονόπουλος, Ανιδανιεύς (Παναγιώτης Δορούκας)
Γιάννης Ρίτσος, Τα τελευταία σταφύλια (Λυκούργος Σκιαδόπουλος)
Οδυσσέας Ελύτης, Το φωτόδεντρο (Κατερίνα Τζάλη)
Μανόλης Αναγνωστάκης, Αισθηματικό διήγημα (Μανόλης Δρακάκης)
Δημήτρης Δουκάρης, Η Πέμπτη διεθνής (Βασιλική Μπιτχαβά)
Albert Samain, Ελένη (μετάφραση Γεωργίου Δροσίνη) (Έλια Βαρκά)
Jorge Luis Borges, Ο ερωτευμένος (μετάφραση Νάσου Βαγενά) (Μαρία Βερονίκη)

Ο ομιλητής στο τέλος της εκδήλωσης μετά από παράκληση του συντονιστή Δρ Χρήστου Ζαμπακόλα διάβασε τα εξής ποιήματά του: Όνειρο, Σκοτεινή Μπαλλάντα, La forza del destino, Μελέτη Θανάτου.

Η γιορτή της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης στη Βιβλιοθήκη του Ιονίου Πανεπιστημίου έκλεισε με ένα μικρό κέρασμα από λευκό κερκυραϊκό κρασί για όλους τους παριστάμενους, που ξεπέρασαν τους 120, και με ευχές για πολλές ακόμα παρόμοιες, αλλά και ακόμα πιο εμπνευστικές, ει δυνατόν, γιορτές του πνεύματος στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.