Το Πανεπιστήμιο
Κοινότητα
Σπουδές
Υπηρεσίες
Έρευνα
Νέα
Φοιτητές
Υποψήφιοι Φοιτητές
Ionio.gr
Αφίσα Ημερίδας
Το Τμήμα Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου διοργανώνει την ημερίδα:
«Η ζωή των ερειπίων. Αποτύπωση & διαχείριση του πολιτιστικού περιβάλλοντος»,
η οποία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2025, στις 18:00, στο Αμφιθέατρο του Τμήματος (Μ. Μινώτου-Γιαννοπούλου, Παναγούλα, Ζάκυνθος).
Η δράση αυτή φιλοδοξεί να εξερευνήσει την πολλαπλή σημασία των ερειπωμένων μνημείων μέσα από διαφορετικές προσεγγίσεις, συνδυάζοντας την ακαδημαϊκή έρευνα με την καλλιτεχνική δημιουργία και τις σύγχρονες τεχνολογικές πρακτικές.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα παρουσιαστεί το φωτογραφικό project εγκαταλελειμμένων/ απομονωμένων μνημείων της Ζακύνθου στο φυσικό τους περιβάλλον “zantPHOTex”, το οποίο αποτελεί έργο του Τμήματος Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου, στο πλαίσιο του Τοπικού Προγράμματος LEADER/CLLD του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014–2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης), που υλοποιήθηκε από το Δίκτυο ΣΥΝεργασίας Ζακύνθου.
Στη συνέχεια, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι και ερευνητές από διάφορους τομείς θα αναδείξουν, μέσα από τις εισηγήσεις τους, τον ρόλο της φωτογραφίας, της μουσειολογίας, του κινηματογράφου, της ψηφιακής τεκμηρίωσης και της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς στη διαμόρφωση της σύγχρονης αντίληψης για τα ερείπια και την αξιοποίησή τους.
Η ημερίδα θα εστιάσει σε ζητήματα, όπως την φωτογραφική και καλλιτεχνική αποτύπωση των ερειπίων ως μέσο καταγραφής και αισθητικής ερμηνείας, την κινηματογραφική και θεατρική αξιοποίηση των ερειπίων μέσα από την αφήγηση και τη σκηνογραφία, τη μουσειολογική και ιστορική προσέγγιση των εγκαταλελειμμένων μνημείων και τη σημασία τους στη συλλογική μνήμη, τις δυνατότητες της τρισδιάστατης ψηφιοποίησης και της τεχνολογίας στη διάσωση και ανάδειξη δύσβατων και άγνωστων μνημείων και τέλος την αναζωογόνηση των ερειπίων μέσα από πολιτιστικές δράσεις, όπως παραστάσεις, φεστιβάλ και συναυλίες που μεταμορφώνουν την εμπειρία του χώρου.
Οι ομιλητές θα παρουσιάσουν παραδείγματα από τη Ζάκυνθο και άλλες περιοχές της Ελλάδας, εστιάζοντας σε ερείπια που συνυπάρχουν με το φυσικό περιβάλλον και αφηγούνται τη δική τους ιστορία. Παράλληλα, θα συζητηθούν οι προκλήσεις και οι προοπτικές διαχείρισής τους στο σύγχρονο πολιτιστικό τοπίο.
Στο καλλιτεχνικό μέρος, η ηθοποιός και μέλος του Τ.Π. Αλεξάνδρα Ντούζεβιτς-Πήλικα θα αναγνώσει ποιήματα του π. Παναγιώτη Καποδίστρια για ερειπωμένα μνημεία της Ζακύνθου και οι «Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος» θα ντύσουν μελωδικά την βραδιά.
Παράλληλα, στο φουαγιέ του αμφιθεάτρου το κοινό θα έχει την δυνατότητα να δει σε μορφή πολυμεσικής έκθεσης τις φωτογραφίες των εγκαταλελειμμένων/ απομονωμένων μνημείων της Ζακύνθου στο φυσικό τους περιβάλλον του προγράμματος “zantPHOTex”.
Η ημερίδα είναι ανοιχτή στο κοινό και απευθύνεται σε φοιτητές, ερευνητές, επαγγελματίες του χώρου της πολιτιστικής κληρονομιάς και κάθε ενδιαφερόμενο για την ιστορία, την τέχνη και τις σύγχρονες τεχνολογικές πρακτικές στην τεκμηρίωση και προβολή των μνημείων, με ταυτόχρονη μετάδοση μέσω της εφαρμογής ΖΟΟΜ, στη διεύθυνση: https://ionio-gr.zoom.us/j/98271534337 (Meeting ID: 982 7153 4337)
Για περισσότερες πληροφορίες:
https://envi.ionio.gr/ ή c.karydis@ionio.gr
Περιλήψεις Εισηγήσεων Ημερίδας «Η ζωή των ερειπίων. Αποτύπωση & διαχείριση»
«Το πρόγραμμα zantPHOTex: Στόχοι και σκοποί»
Αναπλ. Καθηγητής Χρήστος Καρύδης
Τμήμα Περιβάλλοντος, Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Η σημερινή Ζάκυνθος με μεγάλο αριθμό μνημείων όπως οι εκκλησίες, τα μοναστήρια, τα ενετικά γεφύρια, τα υδραγωγεία, οι μύλοι και οι βαρδιόλες απομονωμένα ή δυσπρόσιτα μερικά από αυτά, συνυπάρχουν μέσα στη φύση και μέσα σε ένα περιβάλλον που δεν σταματά να ζεί και να αναπτύσσεται. Κύριο μέλημα του προγράμματος zantPHOTex είναι η φωτογραφική εικαστική αποτύπωση των αρχιτεκτονικών λεπτομερειών και στοιχείων αυτών των άγνωστων για ορισμένους εγκαταλελειμμένων πολιτισμικών μνημείων της Ζακύνθου. Στόχος του προγράμματος είναι μέσω του φωτογραφικού φακού να γίνει η καταγραφή γενικών ή ειδικών διασκοσμητικών ή ιστορικών στοιχείων πάνω στις μέχρι σήμερα διατηρημένες επιφάνεις τους. Σκοπός η δημιουργία μόνιμης ψηφιακής έκθεσης αλλά και ιστοσελίδας που οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να γνωρίσουν τα μνημεία μέσα από φωτογραφικό υλικό που θα συνοδεύεται από σύντομα ιστορικά και λαογραφικά (μύθοι, κ.α.) στοιχεία, με κατάλληλη βιβλιογραφία αλλά και με το γεωγραφικό τους στίγμα μέσα στο νησί.
«Μνημεία παραδομένα στη φύση της Ζακύνθου. Από την μεθοδολογία στην καλλιτεχνική δημιουργία»
Απόστολος Βαϊνόπουλος, Διαχείριση Πολιτισμικής Κληρονομιάς, ΜSc - Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης
Ιωάννης-Πορφύριος Καποδίστριας, Μουσειολόγος, ΜSc - Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης
Το φωτογραφικό project zantPHOTex εστιάζει σε ερειπωμένα μνημεία της Ζακύνθου, αποτυπώνοντας τη σχέση τους με το φυσικό περιβάλλον μέσα από μια συνδυαστική προσέγγιση τεκμηρίωσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Με χρήση σύγχρονων μέσων, πραγματοποιήθηκε φωτογραφική αποτύπωση, έρευνα, κατηγοριοποίηση και αισθητική επεξεργασία των εικόνων, αναδεικνύοντας τη φθορά ως μορφή τέχνης. Τα αποτελέσματα του έργου θα διαχυθούν μέσω ψηφιακής έκθεσης και κοινωνικών δικτύων, με σκοπό την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και της φωτογραφίας ως εργαλείο αφηγηματικής αποτύπωσης της ιστορίας.
«Από τη γοητεία στον εφιάλτη των ερειπίων»
Νάσια Χουρμουζιάδη
Αν. Καθηγήτρια Μουσειακής Θεωρίας και Εκθεσιακού Σχεδιασμού, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Είναι οικεία σε όλους μας η γοητεία που ασκούν πάνω στους ανθρώπους τα ορατά υλικά κατάλοιπα των κτισμάτων του παρελθόντος, φαινόμενο που έχει εμπνεύσει πλήθος καλλιτεχνών, αλλά που, επιπλέον, έχει απασχολήσει συστηματικά ερευνητές διαφορετικών γνωστικών πεδίων. Ωστόσο, αυτή η ρομαντική ενατένιση, δεν μπορεί να καλύψει τους προβληματισμούς που η διαχείριση των ερειπίων αυτών προκαλεί, είτε μας απασχολεί η παρούσα ζωντανή υλικότητά τους, είτε η μνημονική δραστικότητα, είτε, τέλος, η ιστορικότητά τους. Η φωτογραφική καταγραφή, επομένως, των ερειπίων που έχουν γίνει ένα με τη Ζακυνθινή φύση ανοίγει τον ασκό του Αιόλου που, μαζί με την αισθητική τέρψη, μας φέρνει -ευτυχώς ή δυστυχώς- αντιμέτωπους με το ερώτημα: τι κάνουμε μετά;
«Πέρα από την πεπατημένη: Η τρισδιάστατη ψηφιοποίηση μεταμορφώνει την αξία μιας αθέατης κληρονομιάς»
Αναπλ. Καθηγητής Δημήτριος Μακρής
Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Τα απομονωμένα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς - παραγνωρισμένα και ευάλωτα λόγω δύσκολης (γεωγραφικής/επικοινωνιακής) προσβασιμότητας - κρύβουν ποικίλες πολιτιστικές και συλλογικές ιστορίες. Θα διερευνήσουμε πώς οι τρέχουσες τεχνολογίες τρισδιάστατης ψηφιοποίησης φέρνουν επανάσταση στην τεκμηρίωση και τη διατήρηση αυτών των δυσπρόσιτων μνημείων/τοπόσημων. Γεφυρώνοντας τα γεωγραφικά και υλικοτεχνικά εμπόδια, αυτές οι τεχνολογίες δημιουργούν ακριβή ψηφιακά δίδυμα που προστατεύουν την κληρονομιά που βρίσκεται σε κίνδυνο από την περιβαλλοντική φθορά, την παραμέληση ή την καταστροφή. Τα τρισδιάστατα μοντέλα εκδημοκρατίζουν την πρόσβαση, επιτρέποντας την εικονική εξερεύνηση στο ευρύτερο κοινό, και προωθώντας την εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών. Τα απομονωμένα μνημεία/τοπόσημα μετατρέπονται σε ζωντανούς πολιτιστικούς κόμβους αποδεικνύοντας τη διαρκή δύναμη της κληρονομιάς στην ψηφιακή εποχή.
«Αρχιτεκτονικά ερείπια, αναφορά στη ζακυνθινή οπτικοακουστική σκηνογραφία»
Τώνης Λυκουρέσης
Γενικός Γραμματέας Δ.Σ. Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών - Σκηνοθέτης, Σεναριογράφος
Τα διάσπαρτα χαλάσματα παλαιών κτισμάτων (αστικές και αγροτικές κατοικίες), τα ερείπια εκκλησιαστικών ναών και μονών, τα γιοφύρια κ.α., συνυπάρχουν και αναδύονται μέσα στο φυσικό αλλά και αστικό τοπίο της Ζακύνθου. Η παρουσία και οι ιδιαιτερότητες αυτών των πέτρινων ερειπίων που επιβιώνουν έως και σήμερα, υπογραμμίζουν στην ανάπτυξη ενός δραματουργικού αφηγήματος τις θέσεις και τις δυναμικές των αντίστοιχων άλλοτε οικισμών, φορτίζοντας έτσι συναισθηματικά τον θεατή με ποικίλες αναφορές στο προσωπικό αλλά και ιστορικό παρελθόν των πρωταγωνιστικών χαρακτήρων ενός έργου.
«Τραγουδώντας στη σιωπή: Μουσικές παρεμβάσεις σε ερειπωμένους τόπους»
Σπύρος Καμπιώτης
CEO Ionian TV, Εκδότης Εφημερίδας «ΗΜΕΡΑ»
Στην ομιλία παρουσιάζεται ένα μοναδικό πολιτιστικό εγχείρημα που φέρνει τη μουσική στο επίκεντρο της μνήμης και της αναγέννησης. Μέσα από το έργο του μουσικού σχήματος Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος, αναδεικνύεται πώς εγκαταλελειμμένα μνημεία μετατράπηκαν σε ζωντανές σκηνές πολιτισμού (Ενετικό φρούριο Ζακύνθου, Ναός Αγίου Αχιλλείου Πρεσπών). Με τη δύναμη της μουσικής, αυτοί οι χώροι αποκτούν ξανά φωνή και νόημα. Οι Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος είναι ένα φωνητικό σύνολο που ιδρύθηκε με σκοπό την αναβίωση της ζακυνθινής πολυφωνίας και της επτανησιακής μουσικής παράδοσης. Μέσα από συναυλίες και παραστάσεις σε χώρους γεμάτους ιστορία και σιωπή, η μουσική λειτουργεί ως καταλύτης για τη συλλογική μνήμη και τη συναισθηματική επανασύνδεση με το παρελθόν. Η ομιλία τονίζει τη σημασία της τέχνης ως μέσο ανάκτησης της ταυτότητας και της πολιτιστικής συνέχειας.
